Ik heb (er) genoeg (van)!

De (semi) lockdown houdt aan. De avondklok is er nog steeds. Sommigen van ons blijven de positieve kanten en de mogelijkheden van deze tijd zien. Sommigen van ons hebben er moeite mee, maar leggen zich bij de situatie neer.  Sommigen van ons zijn het helemaal zat, voelen zich klein gehouden en roepen steeds luider op tot verzet.

‘You will own nothing, and you will be happy’ (Klaus Schwab)

Onder de #buildbackbetter doet weer een nieuwe (complot)theorie de ronde. Iets over The Big Reset en het nieuwe normaal….Nu wil ik geen complottheorie verkondigen of aanhangen, maar ik geloof wel dat we gelukkig kunnen zijn met minder.

Al jaren (wellicht zelfs eeuwen) zijn ‘we’ (vooral in het rijke westen) steeds meer gaan bezitten. Grotere huizen (voor kleinere gezinnen), meer en grotere auto’s, niet één beeldscherm in huis, maar in elke ruimte één… Om maar wat voorbeelden te noemen.

We zijn het leven zo gaan organiseren dat we het hele jaar door alles kunnen krijgen wat we willen. Waar je vroeger alleen aardbeien kon eten in de zomer (vandaar dat ze zomerkoninkjes heten), kun je ze nu het hele jaar door kopen. Waar er vroeger in de winter een natuurlijke tijd van schaarste was, een tijd voor rust en herstel, gaan we nu steeds maar door. Dat dat iets is waar we blijkbaar trots op zijn, bewijst de #endóór. Maar ís het wel iets om trots op te zijn?

We hebben steeds meer energie nodig om op deze manier te kunnen leven. We putten onszelf (en de planeet waarop we wonen) uit. We zorgen niet voor voldoende rust, dus we raken overspannen / uitgeput / opgebrand. Steeds meer mensen hebben hier last van. Er zijn te weinig momenten van rust en schaarste. We putten onszelf uit, maar kunnen dat niet (meer) voelen. Totdat ons lichaam ziek wordt en stop zegt.

We willen (te) veel…

Niet alleen in de fysieke wereld, maar ook digitaal en online. We willen steeds sneller internet, op steeds meer plaatsen. Niet online kunnen zijn, lijkt geen optie. De mogelijkheid lijkt te bestaan dat we over een tijdje een tekort aan drinkwater hebben, omdat het water nodig is om onze datacenters te koelen.

I want it all and I want it now ! (Queen) / Got to get – I am what I am and I’m playing my game (Leila K.)

De muziek(teksten) die ik hoorde in mijn jeugd, hebben een grotere impact dan ik in eerste instantie doorhad.

In veel nummers draait alles om de ‘I’, het ‘Ik’, het ego. Ik besefte me opeens hoe egoïstisch het allemaal is en echt, ik heb het nooit eerder gehoord. En toch hebben die boodschappen zich ergens opgeslagen, ben ik ernaar gaan handelen – en ik niet alleen.

De hele wereld lijkt steeds egoïstischer te worden…We kunnen, net als kleine kinderen, er niet zo goed tegen dat we niet direct onze zin krijgen… Kunnen we iets niet krijgen, dan gaan we lopen stampvoeten. Alles lijkt maakbaar. Dus als iets kan, dan moet het ook.  ‘Nee’ en opgeven lijken geen optie. We moeten allemaal de beste versie van onszelf worden, en dat ben je blijkbaar alleen maar met méér (geld, spullen, kennis…).

We willen daarnaast dat er steeds meteen in onze behoeftes wordt voorzien. Even moeten wachten (op de beloning) lukt haast niet meer. Als een junkie die steeds op zoek is naar zijn volgende high. Steeds meer, steeds sneller, steeds vaker. Alles om maar niet te hoeven dealen met …. de pijn – gevoelens van eenzaamheid, minderwaardigheid, angst… Dat wat er ten grondslag ligt aan onze verslavingen. Maar eigenlijk doen we onszelf en de wereld om ons heen daarmee geweld aan.

Waarom doen we dat eigenlijk  – collectief? Bij welke pijn proberen we weg te blijven? Die pijn kunnen we wat beginnen te verkennen nu we al zo’n tijd in lockdown zitten. Kunnen we dat? Of zijn we vooral bezig met afkicken? We kunnen veelal niet in ons oude verslavingsgedrag door. Niet winkelen, niet naar de kroeg of festival, niet naar het pretpark…Dat zorgt voor weerstand. Net als bij kleine kinderen, die even geen aandacht krijgen en die alles zullen doen om jouw aandacht te krijgen. Dus ontstaan er rellen, gaan we wijzen naar de ander, komen we met complottheorieën. We hebben allerlei verschillende strategieën tot onze beschikking. Want ook dat leidt zo lekker af van waar het eigenlijk om gaat. Dat we niet kunnen doen wat we willen. We hebben, ook als volwassenen, last van het verwende-kind-syndroom.

Bruce McIntosh constateerde in een artikel in Pediactrics (1989) al het volgende: ‘Het verwende kind syndroom wordt gekarakteriseerd door een extreme mate van op zichzelf gericht zijn van het kind en veel te jong gedrag. Dit is het resultaat van het feit dat ouders geen leeftijdsadequate eisen stellen. Verwende kinderen houden weinig rekening met anderen, gaan hun eigen gang, doen dingen op hún manier. Ze hebben moeite met uitstel van beloning en hebben de neiging hun frustraties af te reageren met woedeaanvallen. Hun gedrag is berekenend, dwars en manipulatief. Ze zijn moeilijk tevreden te stellen en hun tevredenheid duurt niet lang. Ze zijn niet plezierig in de omgang, ook niet voor degenen die van hen houden. Men krijgt vaak de indruk dat ze ook niet gelukkig met zichzelf zijn.’

Nu is er best een manier om daar verandering in te brengen. Je kunt kinderen tenslotte ook aanleren om te gaan met uitgestelde aandacht. Je mag van mij dingen helemaal op jouw manier doen, als je daarbij ook rekening houdt met anderen. Laten we ons niet langer als een stel verwende kinderen gedragen. Want, om af te sluiten met woorden van de Rolling Stones, ‘You can’t always get what you want’! Genoeg is genoeg. Zelfs met minder heb je nog steeds veel. En een prettige bijkomstigheid: minder bezit betekent ook minder zorgen. Laten we oefenen in tevredenheid, geweldloosheid en begeerteloosheid.  En laten we het onze kinderen leren. Je bent genoeg, je doet genoeg, je hebt genoeg.

Namasté.

Respect!

‘Hij heeft geen enkel respect voor me.’

Hoe weet je dat?vroeg ik.

‘Hij doet gewoon niet wat ik zeg, sterker nog; hij doet het tegenovergestelde!’

Vader was zichtbaar geïrriteerd. Ook aan de gezichtsuitdrukking van zoon was te zien dat hij last had van behoorlijk wat frustratie. Tijd om hém een vraag te stellen.

‘Klopt dat?’

‘Nou, vind je het gek? Hij heeft ook totaal geen respect voor mij! Hij luistert niet eens naar wat ik ergens van vind. ‘

‘Het klinkt alsof jullie het allebei belangrijk vinden dat er naar je wordt geluisterd. Is dat zo?’

‘Natuurlijk!’ Vader en zoon gaven bijna tegelijk antwoord.

‘En jullie ervaren ook allebei dat er niet naar je wordt geluisterd. Laten we dan eerst eens onderzoeken wat maakt dat het niet lukt om naar elkaar te luisteren….’

Respect is een belangrijk thema in de puberteit.

Respect. Naar elkaar (kunnen) luisteren Het zijn vaak terugkomende thema’s in gesprekken met ouders van pubers. Ouders en pubers willen graag beiden als waardevol persoon worden erkend. Ze willen allebei het gevoel hebben dat ze er voor de ander toe doen. Dat er naar hen wordt geluisterd. In de puberteit kan dit gevoel verstoord raken. Hoe komt dat?

Lees verder